آیا توافق‌نامه جلوگیری از مالیات مضاعف بین اسپانیا و کشور من وجود دارد؟
برای بسیاری از کشورها، از جمله روسیه، چنین توافق‌نامه‌ای با اسپانیا امضا شده است. بر اساس این توافق، افرادی که پیش از اقامت در اسپانیا در کشور خود مالیات پرداخت کرده‌اند، می‌توانند بخشی از آن را در سیستم مالیاتی اسپانیا تهاتر کنند.
به‌عنوان مثال:
اگر در روسیه سالانه ۴٬۰۰۰٬۰۰۰ روبل درآمد دارید و بر اساس نرخ ۶٪، مبلغ ۲۴۰٬۰۰۰ روبل مالیات پرداخت می‌کنید، در زمان محاسبه مالیات در اسپانیا، تنها ۲۰٪ از این مبلغ (یعنی ۴۸٬۰۰۰ روبل) در تهاتر مالیاتی شما لحاظ خواهد شد.
مالیات بر درآمد و هزینه‌های اجتماعی برای دیجیتال نومدها در اسپانیا
در صورتی که پس از ورود به اسپانیا اقدام به ثبت کسب‌وکار شخصی (ИП / Autónomo) کنید، با دو نوع پرداخت مالیاتی مواجه خواهید شد:
1. مالیات بر درآمد (IRPF):
این مالیات به‌صورت پلکانی محاسبه می‌شود؛ به این معنی که هرچه میزان درآمد شما بیشتر باشد، درصد مالیاتی که باید بپردازید نیز افزایش می‌یابد.
2. حق بیمه تأمین اجتماعی (Seguridad Social):
تمامی افراد دارای فعالیت اقتصادی مستقل موظف به پرداخت سهم ماهانه بیمه اجتماعی هستند که شامل پوشش‌های بازنشستگی، درمانی، بیکاری و سایر خدمات اجتماعی می‌شود.
📌 نکات مهم:
• حداقل مبلغ مالیات برای خانواده‌ای سه نفره (بر اساس شرایط معمول نومدها) در اسپانیا حدود ۷۹۲ یورو در ماه است.
• هزینه بیمه خصوصی سلامت (الزامی برای بسیاری از اقامت‌ها) تقریباً ۶۰۰ یورو در سال است.
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد در اسپانیا
در اسپانیا، مالیات بر درآمد به‌صورت پلکانی و مرحله‌ای محاسبه می‌شود. این یعنی هر بخش از درآمد شما مشمول نرخ متفاوتی از مالیات است. برخلاف تصور رایج، نرخ بالای مالیاتی تنها بر بخش‌های بالاتر درآمد اعمال می‌شود و نه بر کل درآمد.
مثال:
اگر شما سالانه ۴۰٬۰۰۰ یورو درآمد دارید:
• برای ۱۲٬۴۵۰ یورو اول: نرخ مالیات ۱۹٪ است.
• برای ۷٬۷۵۰ یورو بعدی: نرخ مالیات ۲۴٪ محاسبه می‌شود.
• و به همین ترتیب، نرخ‌ها افزایش می‌یابند برای بخش‌های بالاتر درآمد.
بنابراین، این‌طور نیست که اگر درآمد شما ۴۰٬۰۰۰ یورو باشد، باید کل این مبلغ را با نرخ ۳۷٪ مالیات بدهید. مالیات فقط بر هر بخش طبق نرخ مربوطه اعمال می‌شود.
نحوه پرداخت مالیات سالانه
• در طول سال، شما باید هر سه ماه یک‌بار (فصلی) معادل ۲۰٪ از درآمد خود را به‌صورت علی‌الحساب به اداره مالیات اسپانیا پرداخت کنید.
• در پایان سال، شما یک اظهارنامه نهایی مالیاتی (Declaración anual) ارائه می‌دهید تا میزان واقعی مالیات مشخص شود. در این مرحله، یا باید مابه‌التفاوت را پرداخت کنید، یا اضافه‌پرداخت احتمالی را بازپس بگیرید.
🛡️ پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی در اسپانیا
اگر به عنوان فرد خوداشتغال (Autónomo) در اسپانیا فعالیت می‌کنید، موظف به پرداخت ماهانه به سیستم تأمین اجتماعی هستید.
• در سال اول فعالیت: حق بیمه اجتماعی ۸۷ یورو در ماه است، که معادل ۱٬۰۴۴ یورو در سال خواهد بود.
• از سال دوم به بعد: مبلغ این پرداخت افزایش می‌یابد و بسته به میزان درآمد شما متغیر است.
مثال:
• اگر درآمد ماهانه شما ۱٬۶۰۰ یورو باشد، باید حدود ۲۹۴ یورو به تأمین اجتماعی پرداخت کنید.
• اگر ماهانه ۵٬۰۰۰ یورو درآمد داشته باشید، سهم بیمه اجتماعی شما حدود ۴۵۰ یورو خواهد بود.
Доход в месяц درآمد ماهیانه
Взнос в соцстрах پرداخت به تأمین اجتماعی
چگونه کارمندان دورکار (دیجیتال نومد) مالیات پرداخت می‌کنند؟
کارمندانی که به‌صورت دورکاری برای شرکت‌ها کار می‌کنند، فقط موظف به پرداخت مالیات بر درآمد هستند و نیازی به پرداخت حق بیمه تأمین اجتماعی ندارند. نرخ‌های مالیاتی همان‌هایی است که در جدول مالیاتی اسپانیا آمده است.
تفاوت با دیجیتال نومدهایی که به عنوان فریلنسر یا خوداشتغال (Autónomo یا همان آی‌پی) ثبت‌نام کرده‌اند این است که کارمندان نیازی به پرداخت مالیات‌های فصلی ندارند. آن‌ها فقط یک بار در سال اظهارنامه مالیاتی پر می‌کنند و مالیات سالیانه خود را پرداخت می‌نمایند.
چگونه مالیات کمتری پرداخت کنیم؟
برای کاهش مالیات، باید پایه مالیاتی (مقدار درآمد مشمول مالیات) را کم کرد. چند روش برای این کار وجود دارد که برخی توسط دولت در نظر گرفته شده و برخی حاصل خلاقیت خودمان است.
روش اول: استفاده از معافیت‌ها برای خود، همسر و فرزندان
در اسپانیا می‌توان از معافیت‌های مالیاتی زیر استفاده کرد:
• ۵۵۵۰ یورو در سال برای خود شخص
• ۵۵۵۰ یورو برای هر عضو بزرگسال خانواده (مثل همسر)
• ۳۴۰۰ یورو برای هر فرزند
مثلاً خانواده‌ای با یک مرد، همسر و یک فرزند، می‌توانند تا ۱۴۵۰۰ یورو از درآمد خود را از پایه مالیاتی کم کنند. اگر درآمدشان ۵۰٬۰۰۰ یورو باشد، فقط ۳۵٬۵۰۰ یورو مشمول مالیات خواهد شد.
روش دوم: اعلام هزینه‌های کاری
اگر به‌صورت آزادکار یا خوداشتغال (Autónomo) فعالیت می‌کنید، مالیات بر سود خالص (درآمد منهای هزینه‌ها) محاسبه می‌شود. یعنی هرچه هزینه‌های کاری بیشتری اعلام کنید، مالیات کمتری پرداخت می‌کنید.
مثلاً هزینه‌های خرید میز کار، صندلی، اینترنت، عضویت در فضای کاری اشتراکی (Coworking)، همه قابل قبول هستند. البته نباید زیاده‌روی کرد؛ مثلاً نصب جکوزی یا اجاره خانه شخصی را نباید به عنوان هزینه کاری اعلام کرد.
روش سوم: وارد نکردن درآمدهای “مازاد” به حساب بانکی اسپانیایی
زمان گرفتن ویزای دیجیتال نومد، به دولت اسپانیا اعلام می‌کنید که درآمد ماهانه‌تان مثلاً ۲۶۴۶ یورو است. اسپانیا همین مقدار را برای اجازه اقامت کافی می‌داند. بنابراین، می‌توانید همین مقدار را به حساب بانکی اسپانیایی وارد کرده و در اظهارنامه مالیاتی فقط همین مبلغ را قید کنید.
بقیه درآمدها می‌توانند در حساب‌های خارجی یا حتی رمزارز (کریپتو) باقی بمانند، به شرطی که وارد حساب اسپانیایی نشوند؛ چون اسپانیا دسترسی به آن‌ها ندارد و مالیاتی از آن‌ها نمی‌خواهد.
اگر از مرداد ماه به‌عنوان خوداشتغال در اسپانیا ثبت‌نام کرده‌ام، باید برای کل سال مالیات بدهم؟
خیر. فقط از تاریخی که ثبت‌نام کرده‌اید موظف به پرداخت مالیات هستید، نه برای کل سال.
آیا باید رمزارز را اعلام کنیم؟
قانوناً باید همه دارایی‌ها از جمله رمزارز و سود حاصل از آن را اعلام کرد.
اما در عمل، هنوز قانون مشخصی در اسپانیا برای رمزارزها تدوین نشده و اداره مالیات نیز روش محاسبه سود رمزارز را نمی‌داند. پس می‌توان با خیال راحت از آن استفاده کرد، مشروط به اینکه:
• پول رمزارز را به حساب اسپانیایی وارد نکنید
• از کارت‌های خارجی یا تبدیل مستقیم به نقد در اسپانیا استفاده کنید
• از سرویس‌های P2P داخل اسپانیا استفاده نکنید
آیا باید درآمد غیرفعال مثل سود سهام یا اجاره ملک را اعلام کرد؟
قانوناً بله. اما در عمل اگر این درآمدها در کشور دیگری (مثلاً روسیه) و به حساب غیر اسپانیایی واریز شوند، اسپانیا آن‌ها را نمی‌بیند. بنابراین نیازی به اعلام نیست، مگر اینکه بخواهید پول آن را وارد حساب اسپانیایی کنید.
اگر فقط سه ماه در اسپانیا ماندم ولی اجازه اقامت (ویزا) را نگه‌دارم، چه می‌شود؟
مالیات در اسپانیا فقط در صورت ارائه اظهارنامه مالیاتی فعال می‌شود. داشتن اجازه اقامت یا حتی ثبت‌نام به عنوان خوداشتغال به‌تنهایی باعث مالیات نمی‌شود. تا وقتی اظهارنامه نداده‌اید، مالیاتی هم ندارید.
این وضعیت فرصت خوبی برای بررسی شرایط زندگی در اسپانیاست. اگر کارمند هستید، تا ۱ جولای ۲۰۲۵ (زمان ارائه اولین اظهارنامه) اصلاً نیازی به پرداخت مالیات ندارید.
اگر شوهر دیجیتال نومد باشد و همسر با او ویزای پیوست گرفته باشد و شوهر برای مخارج به همسر پول بدهد، آیا این پول مشمول مالیات است؟
خیر، اگر این انتقال مالی بین اعضای خانواده ثبت‌شده باشد، نیازی به پرداخت مالیات نیست.
اگر زوجی با هم مهاجرت می‌کنند، بهتر است هر دو برای ویزای دیجیتال نومد اقدام کنند یا یکی و دیگری ویزای پیوست بگیرد؟
هزینه‌های خوداشتغالی در اسپانیا بالا است. بنابراین مقرون‌به‌صرفه‌تر است که فقط یکی از آن‌ها به عنوان دیجیتال نومد ثبت‌نام کند و دیگری ویزای پیوست بگیرد. نفر دوم حتی اگر درآمدی هم داشته باشد، اگر پول را وارد حساب اسپانیایی نکند، مشمول مالیات نخواهد بود.
آیا می‌توان در اسپانیا حساب بانکی باز نکرد؟
بله، الزام قانونی برای افتتاح حساب بانکی اسپانیایی وجود ندارد. فقط باید اظهارنامه و مالیات را پرداخت کرد، صرف‌نظر از اینکه پول به کجا واریز می‌شود.
اگر خانه‌ای در تهران فروختم، چطور پول را به اسپانیا منتقل کنم بدون اینکه مالیات زیادی بدهم؟
اسپانیا انتظار دارد درآمد حاصل از فروش اموال را اعلام کنید، مخصوصاً اگر مالیات‌دهنده اسپانیا هستید (بیش از ۱۸۳ روز در سال در اسپانیا زندگی می‌کنید).
اما:
1. به بانک اسپانیایی قرارداد فروش خانه را نشان دهید تا منشأ پول مشخص شود.
2. در اظهارنامه فقط سود خالص (قیمت فروش منهای قیمت خرید) را اعلام کنید.
مثلاً اگر خانه را ۱۰۰٬۰۰۰ یورو فروختید، می‌توانید بگویید آن را ۹۰٬۰۰۰ یورو خریده بودید. بنابراین فقط بابت ۱۰٬۰۰۰ یورو مالیات می‌پردازید. اگر قبل از گذشت ۹۰ روز از مهاجرت خانه را فروخته باشید، حتی لازم نیست آن را اعلام کنید.
اگر بعد از مهاجرت درآمدم کم شد چه کنم؟
اگر در زمان درخواست ویزا درآمد ۳٬۰۰۰ یورو در ماه نشان داده‌اید ولی پس از مهاجرت کمتر شد:
1. فعلاً کسی برای تمدید این ویزا اقدام نکرده، بنابراین مشخص نیست دولت چه برخوردی خواهد کرد.
2. چون بیشتر متقاضیان به عنوان خوداشتغال ثبت می‌شوند، ممکن است کاهش موقتی درآمد قابل قبول باشد.
اگر نگران تمدید ویزا هستید، بهتر است همان حداقل درآمد (۲٬۶۴۶ یورو در ماه) را در اظهارنامه نشان دهید، حتی اگر در واقعیت کمتر است.
هزینه زندگی یک دیجیتال نومد در اسپانیا با حداقل درآمد چقدر است؟
فرض کنیم «وفا» یک دیجیتال نومد است:
• درآمد: ۳۲٬۴۰۰ یورو در سال
• معافیت شخصی: ۵٬۵۵۰ یورو
• پایه مالیاتی: ۲۶٬۸۵۰ یورو
محاسبه مالیات:
• ۱۲٬۴۵۰ یورو × ۱۹٪ = ۲٬۳۶۶ یورو
• ۷٬۷۴۹ یورو × ۲۴٪ = ۱٬۸۶۰ یورو
• ۶٬۶۳۰ یورو × ۳۰٪ = ۱٬۹۸۹ یورو
→ جمع کل: ۷٬۷۷۰ یورو
اگر وفا از روسیه مالیات ۶٪ داده باشد (۱٬۹۴۴ یورو)، اسپانیا فقط ۲۰٪ آن (۳۸۹ یورو) را کسر می‌کند و مابقی باید پرداخت شود.
سایر هزینه‌ها:
• بیمه اجتماعی: ۸۷ یورو × ۱۲ ماه = ۱٬۰۴۴ یورو
• حسابداری: ۸۵ یورو × ۱۲ ماه = ۱٬۰۲۰ یورو
→ جمع کل در سال اول: ۹٬۸۳۴ یورو (حدود ۳۰٪ از درآمد)
در سال دوم بیمه اجتماعی به ۳٬۹۶۰ یورو افزایش می‌یابد. بنابراین کل هزینه سال دوم می‌شود:
۷٬۷۷۰ + ۳٬۹۶۰ + ۱٬۰۲۰ = ۱۲٬۷۵۰ یورو (۳۹٪ از درآمد)
اما اگر بخشی از درآمد واقعی را وارد نکنید (مثلاً درآمد واقعی ۵۰٬۰۰۰ یورو باشد)، این رقم به حدود ۲۶٪ از درآمد کل کاهش پیدا می‌کند.